Dini ve Sosyal Yapılardaki Çini Süslemeleri

Paylaş

Paylaş

0 Beğenme

Yorum Yaz

Favorilere Ekle

• 0

  Mutlu

• 0

  Eğlenmiş

• 0

  Şaşırmış

• 0

  Kızgın

• 0

  Üzgün

-Anadolu’daki Türk çini sanatının genel özelliklerine bakışdığında 12.yy sonlarına rastlar.

DİVRİĞİ KALE CAMİ

-Portal’de taş-çini işçiliği var.

SİVAS ULU CAMİ MİNARESİ

-13.yy ilk çeyreği

-Tuğla bir minaredir. Sırsız tuğlalarla birlikte çini mozaik kullanılmıştır.

-Kaidede kufi yazı çiniler ve şerefe altında çiniler bulunur.

SİVAS ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE

-Eyvanın sonunda mihrabiye sıratlı çinilerden kesilmiş.

KEYKAVUS ŞİFAHANESİ \ MEDRESESİ

-1217’de yapılmış, 1219’da türbeye çevrilmiştir.

-Külah konağının dış yüzü sırsız tuğla ve çini mozaik ile ortak bir kompozisyon oluşturmuştur.

-Türbenin cephanesi üçlü düzenlenmesi, birbirine benzer şekilde süslenmiştir ve bu Anadolu Türk çini sanatının ilk çıkış noktasıdır ve ilk olgun örnektir.

-Kompozisyon-yazı panosu-yazıdan geliştirilen soyut tasarım oluşturulmuştur.

-Türbenin içi levha çiniler ve sıratlı tekniği ile süslenmiştir.

KONYA ALAADDİN CAMİ

-Avlu cephanesinde, sivri kemerler üzerinde, mihrap ve kubbe içi eteğinde çini mozaikler vardır.

MALATYA ULU CAMİ

-1224.

-Avlunun batı cephesi, tuğla revaklı kısmında çiniler kullanılmıştır.

-Sırsız tuğlalar mozaiklerin konturlarını oluştururlar.

-Eyvan içinde de süslemeler vardır.

KARATAY MEDRESESİ

-1251.

-İç mekanın tamamına yakını çini süslemedir.

-Üçgen pandantiflerin her bir diliminin içinde harflerin ismi yazılıdır.

-24 kollu yıldız komp. Oluşan kubbesi vardır.

KONYA SIRÇALI MESCİD

-1250 ler civarı.

-Son cemaat yerinin hem cephelerinde hem de içinde, pencere kemerlerinde komp. vardır.

-Mihrap çinilerle kaplıdır.

-Süpürgelikler set halinde çini kaplıdır.

-Kavsaralarla mukarnas içindeki süslemeler 1cm’ye kadar küçüktür.

-Konya 13.yy ikinci yarısı Sadrettin Konevi.

-Hoca Hasan mescidi.

-Konya Sahip Ata Cami mihrabı içinde lüster çini düz bordür vardır.

-Hanikah.

-Türbesi- kemer içi köşelikleri kabaralar var. Kaşi traş (çininin traşlanması) sahte çini mozaik tekniğidir.

KONYA İNCE MMİNARELİ MEDRESE-1258

-Minare 2 şerefeli 19. sonlarında yıkılmıştır. 1 şerefeden sonrası yoktur.

-Çinileri ve portal düzenlenmesi çok önemlidir.

-Sadece yazıyla tüm yüzeye hakim Anadolu’da tek eser (portal).

-Dışta çini az, minarede avr.

-Selçuklu minarelerinde sırlı tuğla kullanımı çok azdır. Esas olarak çini mozaik kullanılır.

-Dilimli gövdede uygulanan yarım daire biçimli çini mozaik ve kabarada vardır (minarede).

-Yarım daireden geniş tutulmuştur. Bundan bu yapıya özel yapıldığı anlaşılır.

-Çini tuğla ve taşla beraber kullanılmış (tuğla daha fazla sırsız tuğla).

-Farklı malz. Kullanılırken ikisinin ortak bir komp. meydana geldiği görülür.

-Asıl örgü tuğla ama oraya çini serpiştirilmiş üçgen pandantifleri dilimlere ayrılan bölümlerde, kubbet eteğinde dolaşan bordürde, kubbenin üzerinde geometrik desen oluşumunda çini kullanılmıştır.

SİVAS GÖK MEDRESE

-Minareler K.İ.M. medrese iler benzer.

-Mermer portalin en anıtsallarından biridir. Bitkisel süslemeler yoğundur.

-Minarede pabuç kısmında nişler ve bu nişlerde yaygın olarak çini kullanımı vardır.

-Eyvanlarda, avluda çini yoktur ama yıkılmıştır.

-İçerde giriş eyvanın sağı mesciddir. Burada en önemli çini süslemelerinin bulunduğu mekandır. (mihrap) mihrabın alt kısmı yıkılmıştır. Turkuaz ve lacivert.

-Kubbeye geçişte türk üçgenini sınırlayan çizgide ve kubbe eteğinde, kubbedeki bazı bölümlerde çiniler bulunur.

-Ana eyvan tonozunun tamamı da çini mozaiktir.

-Geçişteki türk üçgenlerinin arasında niş şeklinde kemerli çini mozaik bulunur.

-Tek eksene göre simetrik düzenlenmiş, palmet ve Rumilerden oluşan kapalı kompozisyondur.

GURUCİYE MEDRESESİ SİVAS 1271

-Bir mekani türbe, bütün duvarlar geçiş sistemleri ve örtü tamamen çinidir. Her bir mukarnasta farklı süslemeler bulunur.

AMASYA GÖK MEDRESE CAMİ 1266

-Türbede kasnak kısmında çiniler vardır.

-Camiden türbeye geçişi sağlayan kemer kısmında çini süsleme vardır.

TOKAT GÖK MEDRESE 1271

-Yapının iç kısmı tamamen çiniyle kaplıdır.

-Revaklarda, eyvanların kısmında, kemerlerde kullanılmıştır.

-Selçuklu döneminde genelde altıgen çini levha kullanılır.

-Türk-Tacı.

-Bitkisel zemin üzerine yazı ve geometrik süslemeler vardır.

HARPUT ARAP BABA MESCİDİ

-Mihrabında çini mozaik bulunur.

MEVLANA TÜRBESİ-1270’Lİ YILLARDA

-Yüksek dilimli konak ve külah kısmı tamamen çini.

-Karaman devrinin eseri olduğu düşünülür. (bir kısmı)

-Çini sandukalara Selçuklu eseri. Geometrik ve bitkisel süslemeler vardır.

KONYA BEY HEKİM MESCİDİ MİHRABI

-13.yy sonları

-Berlinde (20.yy başlarından kaçırılmıştır).

-Geneli turkuaz ama sarıya çalan bazı kısımları vardır.

AKŞEHİR SEYİT MAHMUT SEYLANİ TÜRBESİ

-Yüksek kasnakta bazı kısımlarda çiniler var.

ANKARA ARSLANHANE CAMİSİ

-Mihrabında alçı ve çini mozaiğin beraber kullanıldığı en anıtsal örnektir.

-İki malzeme ayrı ayrı işlenerek birleşmiş, bördürlerde bir bir sıra çini bir sıra alçı vardır. Nöbetleşme görülüyor.

-En üstteki taç kısmında uzun ejder figürleri vardır. (alçı) kafası yok.

BEYŞEHİR EŞREFOĞLU CAMİ (1288-89)

-Portalden girilince son cemaat yeri gibi bir yer vardır.

-Duvarın tamamı çinidir. burada kitabe vardır.

-Kubbe eteğinde, kubbede aralarda ve kubbe geçişlerde ara ara çini vardır.

-Anıtsal büyük çini mihrabı vardır.

-Bir beylik eseridir.

EŞREFOĞLU SÜLEYMAN TÜRBESİ

-Kubbesi tamamen çinidir.

BEYLİKLER DEVRİ ÇİNİLERİ

AYDINOĞULLARI

BİRGİ ULU CAMİ 1312

-Minaresi çini mozaik değil sırlı tuğladır.

-Orta kubbedeki geçişlerde ve mihrapta süslemeler geometrik,renkler mattır.

AYDINOĞLU MEHMET BEY TÜRBESİ

-Kubbesi sırlı tuğladır.

ERZURUM ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE (13yy-14yy)

-Klasik Selçuklu minaresi

ERZURUM YAKUTİYE MEDRESESİ

-Gövde deseni kendine özgü, ağ mozaik gibi kaplıdır.

OSMANLI DÖNEMİ ÇİNİLERİ

BURSA YEŞİL KÜLLİYE

-Quedra Seca denilen renkli sır tekniği kullanılmıştır.

-Mermerle kullanılan çiniler vardır. Mermere kakılarak tığ işi çini kalemi kullanılır. Tüm yüzeyi çinidir.

-Üstten bitkisel bordür ve duvarlar renkli sırdır. İki satır yazı bulunur. Üstteki kufi alttaki satıh yazıdır.

-Yaldızlı çini kullanımı da görülür.

-Yer yer serpilmiş çiçekler de vardır.

-Hünkar mahfili küçüktür. Yan duvarlar,örtü,zemin her yer çinidir.

-Zemini çini olan nadir örneklerdendir.

-Anadolu da en büyük mihraplı eserlerden birisidir. Tamamı renkli sırlıdır. Renk haznesi geniştir.

YEŞİL TÜRBE

-Dış cephede tamamen çini görülür.

-Kapıdan girilmeden istiridye bölümlü yer, içeri girdikten sonra geri kısmı ve duvar yüzeyleri çiniyle kaplıdır.

-Sandukalar çinilidir. Çelebi Sultan Mehmet sandukası en devasa olanıdır.

-Türbenin mihrabı renkli sır tekniği ile yapılmıştır.Mihrapta kandil ve şamdan vardır. Kullanım eşyası mihrapta dekoratif öge olmuştur.

-Medresede çini kullanımı görülür.

-Osmanlı Devrinde, İznik de kullanılmıştır.

İSTANBUL RÜSTEM PAŞA CAMİSİ

-Mimar Sinan ın eserleri içinde çini kullanımının bu kadar yoğun olduğu tek eserdir.

-Cephe ve mihrap çinidir.

-Ulamalı çini ve Kabe tasvirli çiniler bulunur.